Giáng sinh là những ngày nhiều màu sắc, tâm trạng rộn ràng. Mọi người mua quà tặng người thân, trang hoàng nhà cửa, trang trí cây Noel… Đây là thời gian của gia đình, của những bài hát ấm áp, vui tươi, tràn đầy hy vọng vào một năm mới.
Nhưng thời gian này cũng làm nỗi buồn sâu sắc hơn, sự cô đơn đè nặng hơn. Tôi viết những dòng này để chúng ta cùng nhớ tới những tù nhân lương tâm, những người đang trong lao tù chỉ vì thực hiện quyền tự do ngôn luận của mình. Và tôi cũng xin được chia sẻ nỗi vất vả, sự cực nhọc mà người thân của họ phải một mình gánh vác ở bên ngoài. Giờ này người tù sẽ rất nhớ nhà và những người chồng, người vợ ở nhà cũng rất đỗi thương nhớ người thân của mình.
Ảnh: Từ trái (theo chiều kim đồng hồ) Nguyễn Lân Thắng, Phạm Đoan Trang, Nguyễn Chí Tuyến, Nguyễn Vũ Bình là bốn trong số các tù nhân lương tâm đang thi hành án tù dài hạn. Ảnh trên mạng
Thường những năm trước, tôi sẽ kêu gọi mọi người có chút quà động viên họ nhưng năm nay, vì hoàn cảnh đặc biệt nên tôi không thể làm vậy. Tôi chỉ có một chút quà riêng nhờ gửi tới vài anh chị em mà tôi biết. Món quà ấy trước hết chính là sự an ủi chính bản thân thôi, bởi tôi đã rất có thể rơi vào hoàn cảnh giống như họ, sau là hy vọng khi nhận được quà, lòng họ sẽ ấm áp một chút khi biết có một người bạn nhớ đến họ trong những ngày này.
Đa phần người Việt Nam không biết và không quan tâm tới họ, điều ấy thật đáng buồn nhưng không thể trách cứ ai điều gì. Mọi nhận thức xã hội, mọi sự biến chuyển đều cần thời gian. Ở đây tôi không kêu gọi và cũng không động viên bất cứ ai tham gia một hội nhóm hay phong trào nào, tôi chỉ kêu gọi tất cả hãy quan tâm tới những gì đang xảy ra, quan tâm tới sự thật, công lý trong xã hội.
Tôi là một người yêu văn học, tôi viết tiểu thuyết, tôi dạy võ, làm phiên dịch viên và phóng viên ảnh cho báo chí nước ngoài. Những gì tôi lên tiếng trên mạng xã hội chỉ đúng với nghĩa là một nhu cầu của một con người chính trực, một nhu cầu nói lên suy nghĩ của mình trước những điều bất công của xã hội.
Nhưng như thế là không phù hợp với chính quyền này. Họ không thể tìm được một cái cớ gì để bắt tội, họ phải lần tìm tận những clip tôi phỏng vấn hay trả lời phỏng vấn trên Facebook từ 2016 để có chút bấu víu vào cái họ coi là “tội”. Sẽ có dịp tôi công bố những clip ấy để công luận tự nhận xét xem tôi có tội gì.
Về khía cạnh này, tôi là người trong cuộc, do vậy tôi đồng cảm với những người đã bị bắt như Phạm Đoan Trang, Nguyễn Lân Thắng, Lê Dũng Vova, Nguyễn Chí Tuyến, Nguyễn Vũ Bình… Họ cũng như tôi, chẳng hề tham gia đảng phái, hội nhóm, chỉ đơn giản là nêu lên chính kiến của mình.
Một đất nước mà chính quyền bóp nghẹt quyền tự do ngôn luận thì đất nước ấy có phát triển mạnh mẽ được không?
Một chính quyền sợ tác động của nước ngoài đến mức triệt hạ gần hết các tổ chức xã hội dân sự, khiến chừng 2,5 tỉ đôla tiền tài trợ cho các hoạt động dân sự bị bỏ phí trong ba năm qua.
Một đất nước còn nghèo thì số tiền ấy là rất lớn. Xã hội dân sự nằm trong tay của cả một bộ máy quản lý khổng lồ và chặt chẽ mà còn sợ đến mức ấy. Chính vì nỗi sợ ấy mà đến tận 6 nhà hoạt động môi trường phải vào tù với tội danh “trốn thuế.”
Có thể lắm, một ngày nào đấy tôi sẽ bị bắt, bởi chính quyền đã có kiến nghị khởi tố và lệnh cấm xuất cảnh nhưng tôi sẽ chẳng bao giờ ân hận với những gì mình đã làm.
Những gì tôi làm là thực thi một quyền tối thiểu của một con người chính trực. Chẳng lẽ tôi chấp nhận sống như một con vật mang hình hài con người, sống với đầy nỗi sợ hãi, thấy điều bất công thì phải giả vờ quay mặt đi không thấy, giả vờ điếc để không nghe thấy tiếng kêu cứu của đồng loại?
Và tôi sẽ chăm chỉ kiếm tiền, cốt để có nhà to, xe đẹp và khoe mẽ với xã hội là một người thành công?
Những ngày qua chính quyền săn lùng ráo riết tôi. Quấy rầy vợ con, anh chị em tôi, bạn bè tôi, theo cả vợ tôi mấy trăm cây số khi cô ấy về quê giỗ mẹ, theo cả con trai là một sinh viên đại học khi nó đi picnic cùng câu lạc bộ, đến cả trường cấp 3 của nó, tiếp cận bạn học của nó…
Một mặt những người đại diện chính quyền nói tôi xuất hiện để không xử lý, và tôi nên viết một bài trên mạng xã hội xin lỗi họ, một mặt thì hành động ráo riết truy lùng tôi. Vậy tôi nên làm gì?
Hơn nữa, tôi không hiểu là tôi đã làm gì sai mà phải xin lỗi?
Một người với bản tính kiêu hãnh như tôi mà phải cầu xin một lòng thương hay sự soi xét của một “đấng bề trên” nào đấy ư?
Giờ giả sử tôi được “tha tội”, và như vậy tôi sẽ trở thành con người như thế nào? Tôi sẽ phản bội lại chính bản thân mình và tiếng nói quen thuộc của tôi trên mạng xã hội mãi mãi bị xoá sổ? Tôi sẽ thành một chó cún ngoan ngoãn, bảo sủa thì được sủa, bảo im thì phải im cũng giống như hơn 800 cơ quan truyền thông chính thống ở Việt Nam?
Không được, tôi thà ngồi tù, nhưng không bao giờ phản bội lại chính tôi. Nếu tôi phản bội lại bản thân mình, ấy là tôi đã tự giết chết mình, và những ngày tháng sau đấy tôi sẽ là một thằng người thảm hại, nhỏ mọn và đáng khinh. Đáng khinh ở đây trước hết là tôi tự khinh mình mà như vậy thì chẳng thà tôi tự kết liễu thân xác này trước khi làm cái điều đáng hổ nhục như vậy.
Tôi là một công dân ôn hòa, bởi đặc thù là phóng viên cho báo chí nước ngoài nên từ năm 2000 tôi đã phải tiếp xúc nhiều với cán bộ an ninh. Tôi đã luôn ôn hòa, thân thiện trong hợp tác nhưng bỗng dưng các vị trở mặt, mang thái độ thù địch với tôi và trước tình hình nguy hiểm, tôi phải hành động để bảo vệ sinh mạng của mình.
Tôi viết ở đây bởi có thể lắm một ngày nào đấy, tôi sẽ không được nói trước công luận. Bởi không ai còn lạ gì cách các phiên tòa ở Việt Nam hoạt động, phiên tòa công khai nhưng đến người nhà còn không được vào. Đến lúc ấy thì không ai có thể biết rõ câu chuyện của tôi là gì và chính vì vậy, tôi phải tận dụng cơ hội này để nói cho công luận biết về việc của mình.
Xin lỗi bạn đọc là tôi đã để dòng cảm xúc đi xa hơn mục tiêu ban đầu là nhớ tới những bạn trong tù và chia sẻ sự cảm thông với người thân của họ. Lý do là bởi thực ra điều xảy ra với họ và với tôi rất gần nhau nên tôi không thể không viết. Tôi sẽ tạm dừng ở đây nhưng tôi muốn nhắc các bạn một điều rằng một Đoàn Bảo Châu các bạn biết bao năm qua tất cả đều phơi bày trên Facebook. Tôi không hoạt động bí mật và làm bất cứ điều gì sai pháp luật.
Một lần nữa, xin được hướng suy nghĩ và tình cảm của tôi tới các bạn đang chịu tù đày bởi nói lên chính kiến của mình và cũng xin được gửi tới người thân của họ sự thông cảm sâu sắc và tôi cũng xin chúc tất cả các bạn một mùa Giáng Sinh an lành, ấm áp.
